Depresioni pas lindjes – Çdo pyetje që keni

Depresioni pas lindjes (postpartum) ju bën të ndiheni të trishtuar, nuk kujdeseni dot për fëmijën apo keni ndjesinë se nuk e doni atë.

Më poshtë do gjeni përgjigjjet e pyetjeve më të shpeshta për depresionin pas lindjes: 

1. Çfarë është depresioni pas lindjes?
2. Çfarë e shkakton depresionin pas lindjes?
3. Si ta kuptoj nëse kam depresion pas lindjes?
4. A janë disa gra më të rrezikuara nga depresioni pas lindjes se disa të tjera?
5. Çfarë është psikoza pas lindjes?
6. Çfarë duhet të bëni nëse keni simptoma të depresionit pas lindjes?
7. Si trajtohet depresioni pas lindjes?

1. Çfarë është depresioni pas lindjes?

“Postpartum” përfshin kohën kur nënat fillojnë të përjetojnë shenjat e depresionit, pas lindjes së fëmijës. 

Për shumë gra, gjendja depresive pas lindjes largohet për 3 deri në 5 ditë dhe njihet si periudha “baby blues”. Nëse zgjat më shumë se 2 javë, mund të jeni duke përjetuar depresion pas lindjes. 

Ju mund të:

• Ndiheni sikur nuk jeni nëna e fëmijës tuaj;
• Mund të mos e doni;
•  S’mund të kujdeseni për të;

Këto ndjenja mund të jenë nga të lehta deri në të rënda.

Është e rëndësishme të kuptohet kur jeni duke përjetuar periudhën  “baby blues” dhe depresion të mirfilltë postpartum. 

Për shembull baby blues është më i zakonshëm mes grave por që mbaron shpejt si përjetim, brenda ditëve të para pas lindjes së fëmijës.

Nëse keni “baby blues”, mund të:

• Keni ndryshime humori;
• Ndjeheni të trishtuara ose të shqetësuara;
• Qani vazhdimisht;
• Humbni oreksin;
• Keni probleme me gjumin;

Depresioni pas lindjes zakonisht fillon brenda muajit të parë pas lindjes së fëmijës, por mund të fillojë gjatë shtatëzanisë ose deri në një vit pas lindjes.

2. Çfarë e shkakton depresionin pas lindjes?

Kur jeni shtatzënë, nivelet e hormoneve femërore të estrogjenit dhe progesteronit, janë më të lartat që mund të jenë ndonjëherë. 

Por 24 orë  pas lindjes, niveli i hormoneve bie shpejt në nivelin normal.  Studiuesit mendojnë se ky ndryshim i papritur i niveleve të hormoneve mund të çojë në depresion. 

Shumë nëna thonë se ndjejnë:

• Lodhje pas lindjes;
• Lodhje nga mungesa e gjumit;
• Dyshime për aftësinë e tyre për të qenë nënë e mirë;
• Stres nga ndryshimet në punën dhe rutinat e shtëpisë;
• Një nevojë joreale për të qenë një nënë e përsosur;
• Hidhërim për humbjen se kush ishin përpara se të lindnin fëmijën;
• Më pak tërheqëse;
• Mungesën e kohës së lirë;

Këto ndjenja janë të zakonshme midis nënave të reja. 

3. Si ta kuptoj nëse kam depresion pas lindjes?

Nëse simptomat e mëposhtme  zgjasin për më shumë se 2 javë, tregon që keni  depresion postpartum. Simptomat e periudhës “baby blues” vijojnë dhe mund të përkeqësohen më tej. 

Të tjera simptoma që mund të shikoni tek vetja janë:

• Ke mendime për të lënduar fëmijën;
• Ke mendime të vetë-lëndohesh;
• Nuk ke interes për fëmijën dhe nuk ndihesh e lidhur me të, ose ndjen sikur fëmija juaj është e dikujt tjetër;
• Nivelin e energjisë apo motivimit e ke të ulët;
• Ushqeheni shumë pak ose më shumë se çduhet;
• Flini shumë pak ose shumë;
• Keni probleme për t’u përqendruar ose marrë vendime;
• Keni probleme me kujtesën;
• Ndiheni fajtore dhe mendoni se jeni një nënë e keqe;
• Po humbisni interesin ose kënaqësispër aktivitetet që keni përdorur më parë;
• Tërheqja nga miqtë dhe familja;
• Keni dhimbje koke ose probleme me stomakun (ankth ne stomak) që nuk largohet;

Disa gra nuk i tregojnë askujt për simptomat e tyre, pasi shqetësohen se do të shihen si nëna të këqija. Por e vërteta është se çdo grua mund të depresionohet gjatë shtatëzanisë ose pas lindjes së një fëmije. 

4. Pse  disa gra janë më të rrezikuara nga depresioni postpartum?

Po. 

Gratë më të rrezikuara për postpartium janë ato që:

• Kanë një histori të mëparshme të depresionit ose çrregullimit bipolar;
• Kanë një histori familjare të depresionit ose çrregullimit bipolar;
• Nuk kanë mbështetje nga familja dhe miqtë;
• Kanë patur probleme me një shtatëzani ose lindje të mëparshme;
• Kanëi probleme në marrëdhënie ose probleme financiare;
• Bëhen nëna nën të 20-tat;
• Janë përdoruese të alkolit apo drogës;
• Lindin një fëmijë me nevoja ndryshe;
• Kanë vështirësi gjatë ushqyerjes me gji;
• Kanë një shtatzani të paplanifikuar ose të padëshiruar;

Një në 9 nëna të reja ka depresion pas lindjes.

5. Çfarë është psikoza pas lindjes?

Psikoza pas lindjes është e rrallë. Prek deri në 4 nëna të reja në çdo 1000 lindje dhe është një urgjencë mjekësore. Zakonisht fillon në 2 javët e para pas lindjes së fëmijës. 

Gratë që kanë çrregullim bipolar ose një gjendje tjetër të shëndetit mendor të quajtur çrregullim skizoafektiv kanë një rrezik më të lartë të psikozës pas lindjes. 

Simptomat mund të përfshijnë:

• Shikoni apo dëgjoni gjëra që nuk gjenden atje;
• Ndiheni e hutuar shumicën e kohës;
• Keni lëkundje të shpejta humori brenda disa minutave (për shembull, duke qarë në mënyrë histerike, pastaj qeshni shumë, pasuar nga trishtim ekstrem);
• Duke u munduar të lëndoni veten ose foshnjën tuaj;
• Paranoia (duke menduar se të tjerët janë të fiksuar t’ju dëmtojnë);
• Paqëndrueshmëri ose acarim;
• Sellje e pamatur ose në një mënyrë e të vepruarit që nuk është normale për ju;

6. Çfarë të bëni nëse keni simptoma të depresionit pas lindjes?

Këtu janë disa mënyra për të filluar të ndjeheni më mirë ose të merrni më shumë pushim, përveç bisedës me një profesionist:

• Pushoni sa të keni mundësi. Flini kur fëmija po fle;
• Mos u mundoni të bëni gjithçka vetë – kërkoni ndihmën e  partnerit, familjarëve dhe miqve tuaj;
• Lini kohë për të dalë, për të vizituar miqtë ose për të kaluar kohë vetëm me partnerin tuaj;
• Flisni për ndjenjat tuaja me partnerin, anëtarët mbështetës të familjes dhe miqtë;
• Bisedoni me nënat e tjera në mënyrë që të mësoni nga përvojat e tyre;
• Mos bëni ndonjë ndryshim të madh të jetës menjëherë pas lindjes;

Ndryshime më të mëdha të jetës përveç një fëmije të ri mund të shkaktojnë stres të padëshiruar. Mund t’ju ndihmojë partneri juaj, një mik ose një kujdestar tjetër në kujdesin për fëmijën. 

Nëse ndiheni të dëshpëruar gjatë shtatëzanisë ose pasi keni lindur një fëmijë, mos vuani vetëm. 

Lini takim me mjekun ose psikologun nëse:

• Baby blues nuk largohet pas 2 javësh;
• Simptomat e depresionit bëhen gjithnjë e më intensive;
• Keni vështirësi të punoni ose t’i bëni gjërat në shtëpi;
• Ju nuk mund të kujdeseni për veten ose foshnjën tuaj (p.sh., të hani, të flini, të bëni banjë);
• Ju keni mendime për të lënduar veten ose foshnjën tuaj;

7. Si trajtohet depresioni pas lindjes?

Nëse keni simptoma të depresionit pas lindjes, duhet të bëni një vizitë tek mjeku juaj i familjes, që t’ju sugjerojë format e trajtimit që këni nevojë.

Llojet e zakonshme të trajtimit për depresionin pas lindjes janë:

Antidepresantë

Ekzistojnë lloje të ndryshme të ilaçeve për depresionin pas lindjes. Të gjithë ata duhet të rekomandohen nga mjeku juaj. 

Lloji më i zakonshëm janë ilaçet kundër depresionit. Antidepresantët mund të ndihmojnë në lehtësimin e simptomave të depresionit dhe disa mund të merren gjatë kohës që ushqeni gji. 

Terapi

Në rastet kur ilaçet nuk rekomandohen, për shkaqe të ndryshme, si efektet anësore, nuk japin efekt, apo ndalohen gjatë gjidhënies, mund t’i drejtoheni një psikologu.

Një psikolog apo një psikologe do t’ju mësojë strategji për të ndryshuar mënyrën se si depresioni ju bën të mendoni, ndjeheni dhe të veproni. Për efekt më të shpejt shërues, mund të kombinohet terapia e medikamenteve dhe terapia psikologjike,.

Vetë-kujdes

Tek vetë-kujdesi përfshihet:

• Pushim i mjaftueshëm për veten;
• Bashkoimi me në grup mbështetës për nënat e reja;
• Hani një dietë të ekuilibruar mirë;
• Bëni disa ushtrime çdo ditë, edhe nëse është e mundur vetëm një shëtitje rreth lagjes.

Kjo pjesë e trajtimit kërkon më shumë mund nga ju. 

Konkluzion

Trajtimi ndihmon që shumica e grave të ndjehen më mirë brenda gjashtë muajve, megjithëse mund të zgjasë më shumë.

Depresioni pas lindjes është një gjendje mjekësore që kërkon trajtim. Sa më shpejt që të merrni ndihmë në trajtimin e depresionit , aq më shpejt mund të filloni të shijoni amësinë me beben tuaj.

Nëse kuptoni që keni nevojë për një mbështetje terapeutike, lini një takim vlerësues online me psikologen specialiste në trajtimin e depresionit. Jepni mundësi vetes të shijoni mëmësinë dhe të kujdeseni sa më mirë për beben tuaj.