Ankthi dhe stresi – Ku ndryshojnë dhe ngjashmëritë

Ankthi dhe stresi, janë të dyja përgjigjje emocionale. Ndryshimi mes të tyre është se stresi zakonisht shkaktohet nga një shkak i jashtëm. Ndërkoh ankthi është përgjigja natyrale e trupit tuaj ndaj stresit.

1. Çfarë është ankthi?
2. Çfarë është stresi?
3. Ku ndryshon ankthi dhe stresi?

1. Çfarë është ankthi?

Shoqata Psikologjike Amerikane (APA) e përkufizon ankthin si “një emocion i karakterizuar nga ndjenja tensioni, mendime të shqetësuara dhe ndryshime fizike si rritja e presionit të gjakut”.

Të gjithë kanë ndjenja ankthi në një moment të jetës së tyre. 

Ankthi është reagimi specifik i një personi ndaj stresit, origjina e tij është e brendshme. Ankthi zakonisht karakterizohet nga një “ndjenjë e vazhdueshme frike” në situata që në të vërtetë nuk janë kërcënuese. 

Ndryshe nga stresi, ankthi vazhdon edhe pasi të ketë kaluar një shqetësim. Në raste më të rënda, ankthi mund të përshkallëzohet në një çrregullim ankthi.

Njohja e ndryshimit midis ndjenjave normale të ankthit dhe një çrregullimi ankthi, mund të ndihmojë një person të identifikojë dhe kerkon trajtimin e duhur.

Ndryshimi mes ankthit dhe çrregullimeve të ankthit

Çrregullimet e ankthit klasifikohen si më poshtë: 

• Ankth i përgjithësuar;
• Çrregullim paniku;
• Fobi;
• Ankth social;
• Çrregullim obsesiv-kompulsiv;
• Post- çrregullimi i stresit traumatik (PTSD);

Çrregullimet e ankthit ndryshojnë nga ndjenjat afatshkurtra të ankthit në ashpërsinë e tyre dhe në sa kohë zgjasin:

Kohëzgjatja:

• Afatshkurtër
  • Një provim;
  • Një ndarje;

• Afatgjatë:
  • Pamundësi për të punuar;
  • Sëmundjet kronike;
  • Diskriminimi;

Ankthi çon në një grup simptomash pothuajse identike si stresi: 

• Pagjumësia;
• Vështirësia në përqëndrim;
• Lodhja;
• Tensioni i muskujve;
• Nervozizmi.

2. Çfarë është stresi?

Në përgjithësi, stresi është një përgjigje ndaj një shkaku të jashtëm, të tillë si një projekt pune për t’u përfunduar në kohë ose një grindje me një mik dhe qetësohet pasi situata të jetë zgjidhur. 

Për shkak se stresi shkaktohet nga faktorë të jashtëm, trajtimi i tyre shpejtë mund të ndihmojë. 

Nëse po përjetoni stres kronik, ka shumë mënyra për të menaxhuar dhe zvogëluar simptomat tuaja, duke përfshirë:

• Aktivitetin fizik;
• Ushtrimet e frymëmarrjes;
• Gjumin me orar;
• Lidhjen me të tjerët
• Psikoterapia;

Një situatë që shpjegon kur ndodh stresi:

Kur dikush ndihet nën kërcënim, trupi i tij lëshon hormonet e stresit. Hormonet e stresit bëjnë që zemra të rrahë më shpejt, duke rezultuar në më shumë pompimin e gjakut në organe dhe gjymtyrë. Kjo përgjigje i lejon një personi të jetë gati për të luftuar ose për të ikur. 

Ata gjithashtu marrin frymë më shpejt dhe presioni i gjakut rritet. Në të njëjtën kohë, shqisat e një personi bëhen më të mprehta dhe trupi i tyre lëshon lëndë ushqyese në gjak për të siguruar që të gjitha pjesët të kenë energjinë e nevojshme. 

Ky proces ndodh vërtet shpejt, dhe ekspertët e quajnë stres. 

Njerëzit nën stres përjetojnë simptoma mendore dhe fizike, të tilla si: 

• Nervozizëm;
• Zemërim;
• Lodhje;
• Dhimbje të muskujve;
• Pobleme me tretjen;
• Vështirësi për të rënë në gjumë.

Stresi është një fenomen natyror që prek pothuajse të gjitha njerëzit.

3. Ku ndryshon ankthi dhe stresi?

Ankthi dhe stresi, janë pjesë e të njëjtit reagimi trupor dhe kanë simptoma të ngjashme si: 

• Rritja e rrahjeve të zemrës;
• Frymëmarrja e përshpejtuar;
• Probleme me tretjen;

Kjo do të thotë se mund të jetë e vështirë t’i dallosh ato. 

Stresi tenton të jetë afatshkurtër dhe në përgjigje të një kërcënimi të njohur. Ankthi, përcaktohet nga shqetësime të vazhdueshme, të tepërta që nuk largohen as në mungesë të një stresori. 

Shikoni tabelën më poshtë për t’u njohur me ndryshimet:

Konkluzion 

Ekziston një vijë e hollë midis ankthit dhe stresit. Të dyja janë përgjigje emocionale, por stresi zakonisht shkaktohet nga një shkaktar i jashtëm. 

Stresi dhe ankthi janë një pjesë e natyrshme e përgjigjes së luftimit ose ikjes – reagimit të trupit ndaj rrezikut. 

Qëllimi i kësaj përgjigje është të sigurojë që një person të jetë vigjilent, i fokusuar dhe i gatshëm për t’u përballur me një kërcënim. 

Ankthi dhe stresi janë normale, megjithëse ndonjëherë mund t’i mposhtin njerëzit. Në varësi të nivelit të ashpërsisë, ato mund të ndikojnë në mënyrë të dëmshme në cilësinë e jetës së dikujt. 

Është e rëndësishme të dini se si të identifikoni dhe dalloni shenjat e stresit dhe ankthit. 

Stresi është një nxitës i zakonshëm për ankthin dhe është e rëndësishme të kapni simptomat e ankthit herët për të parandaluar zhvillimin e një çrregullimi ankthi, duke e trajtuar.