Postimet E Fundit
3 Arsye pse njerëzit qëndrojnë në marrëdhënie abuzive
Marrëdhënie abuzive karakterizohen nga modele sjelljeje në të cilat një person kërkon të ushtrojë kontroll dhe pushtet mbi një person tjetër. Shpesh përdor forma të ndryshme të keqtrajtimit, detyrimit, manipulimit dhe dhunës.
Marrëdhënie abuzive mund të ndodhin në kontekste të ndryshme, duke përfshirë partneritete romantike, marrëdhënie familjare, miqësi, apo edhe në mjedise profesionale.
Por përqëndrimi ynë do të jetë tek marrdhëniet romantike abuzive.
Tre arsye pse njerëzit qëndrojnë në marrëdhënie abuzive:
1. Frika dhe kërcënimet
Një nga arsyet kryesore pse viktimat qëndrojnë në marrëdhënie abuzive është frika. Abuzuesit shpesh përdorin frikësim, kërcënime dhe dhunë për të kontrolluar partnerët e tyre. Viktimat mund të kenë frikë nga pasojat nëse përpiqen të largohen.
Këto kërcënime mund të shtrihen në dëmtimin e viktimës, të dashurve të tyre, apo edhe vetvetes. Frika nga hakmarrja mund të jetë paralizuese, duke e bërë të vështirë për viktimat të çlirohen.
Në shumë raste, viktimat besojnë sinqerisht se largimi mund të çojë në më shumë rrezik sesa qëndrimi. Ndikimi psikologjik i kërcënimeve të vazhdueshme mund të gërryejë vetëvlerësimin, duke i lënë viktimat të ndihen të pafuqishme dhe të bllokuara.
2. Vetëvlerësimi i ulët dhe vetëfajësimi
Abuzuesit shpesh përdorin taktika që gërryejnë vetëvlerësimin e viktimave të tyre. Kritikat, poshtërimi dhe fajësimi i vazhdueshëm mund t’i bëjnë viktimat të besojnë se e meritojnë keqtrajtimin ose se janë të paaftë për të gjetur një jetë më të mirë.
Ky vetëvlerësim i ulët mund ta bëjë tepër sfidues për viktimat që të përfytyrojnë një të ardhme pa dhunuesin.
Viktimat e abuzimit shpesh fajësojnë veten për situatën, edhe pse nuk kanë faj. Abuzuesit janë të aftë për të zhvendosur përgjegjësinë, duke i bërë viktimat të ndihen fajtore ose sikur të provokonin abuzimin.
Me kalimin e kohës, viktimat mund t’i përvetësojnë këto mesazhe dhe të besojnë se nuk janë të denjë për një marrëdhënie të shëndetshme.
Vetëvlerësimi i ulët mund të jetë rezultat i abuzimit. Sigurisht, abuzimi mund të dëmtojë një vetëvlerësim të mëparshëm të shëndetshëm. Por në të njëjtën mënyrë, ata me vetëbesim të ulët para-ekzistues, mund të zgjedhin partnerë që janë ambivalentë ose madje plotësisht përçmues ndaj tyre.
Nëse e urreni veten, mund të ndiheni më të sintonizuar me dikë që ju trajton aq keq sa ju trajtoni veten.
Ata me vetëvlerësim të ulët mund të largohen nga trajtimi i mirë dhe miratimi pozitiv nga të tjerët.
3. Varësia psikologjike e deformuar
Abuzuesit shpesh përdorin strategji për të izoluar viktimat e tyre nga miqtë, familja dhe rrjetet mbështetëse. Ky izolim krijon një ndjenjë varësie nga dhunuesi për mbështetje emocionale dhe shpesh financiare. Viktimat mund të besojnë se nuk kanë ku të kthehen nëse largohen nga marrëdhënia.
Varësia ekonomike është një tjetër faktor i rëndësishëm. Viktimave mund t’u mungojnë burimet financiare për të mbështetur veten dhe fëmijët e tyre nëse largohen. Frika nga të pastrehët ose varfëria mund të jetë një pengesë e fuqishme.
Për më tepër, viktimat mund t’i duan akoma abuzuesit e tyre ose të mbajnë shpresën se personi me të cilin ranë në dashuri do të ndryshojë.
Abuzuesit mund të jenë simpatikë dhe të manipulojnë viktimat e tyre që të mendojnë se mund të ndryshojnë ose se abuzimi është disi faji i tyre.
Një person i dhunuar mund të ndihet mirënjohës në mënyrë perverse për çdo trajtim të mirë nga dhunuesi i tij. Në fund të fundit, gjëja e rrallë rrit vlerën e perceptuar të diçkaje. Nëse dikush është vazhdimisht i sjellshëm me ne, kjo mirësi mund të pushojë së ndjeri bindëse.
Nëse, nga ana tjetër, dikush që është i keq ose brutal ndaj nesh, por herë pas here dhe në mënyrë të paparashikueshme ‘të këndshëm’, ne mund të përjetojmë një lloj varësie të deformuar ndaj tyre.
Pse? Për shkak të natyrës së varur të ndaj asaj që ne e quajmë “përforcim me ndërprerje”.
Psikologu i sjelljes B. F. Skinner zbuloi se shpërblimet jokonsistente, ose të ndërprera (dhe për rrjedhojë të pakta), nxisin sjellje të varura dhe kompulsive.
Për shembull, Skinner zbuloi se macet që nuk shpërbleheshin gjithmonë me ushqim pas sjelljeve të caktuara u bindeshin rregullave të caktuara më shumë sesa ato që shpërbleheshin gjithmonë me ushqim.
Besoni apo jo, kumari do të ishte më pak i detyrueshëm nëse njerëzit do fitonin gjithmonë!
Ndoshta gruaja që kthehet herë pas here te partneri abuziv, i dhunshëm, i paparashikueshëm është e varur nga kohët e pakta të mira dhe për shkak të mungesës së tyre.
Teknika e dhunuesit: Përforcimi i ndërprerë
Përforcimi i ndërprerë brenda marrëdhënieve toksike është një model trajtimi i pashpirt dhe mizor i shoqëruar me shpërthime të rastësishme dashurie.
Abuzuesi shpërndan shpërblime me masë – pak dashuri këtu, një kompliment atje. Ndonjëherë dhurata ose surpriza të këndshme, ose ndoshta fjalë të mira në vend të mallkimit ose goditjes së pritur.
Ne shohim jehonë të sindromës së Stokholmit në këtë.
Çështja është se trajtimi i denjë shpërndahet në mënyrë sporadike dhe të paparashikueshme gjatë gjithë ciklit të abuzimit, në mënyrë që ky trajtim i mirë të bëhet i dëshiruar. Cikli bëhet i varur sepse trajtimi i mirë nuk është gjithmonë i disponueshëm.
Viktima mund të shpresojë se personi do të ndryshojë ose trajtimi i mirë do të bëhet normë.
Konkluzion
Asnjëherë nuk është faji i viktimës. Tani asgjë nga këto nuk do të thotë, sigurisht, se personi i abuzuar në çfarëdo mënyre dëshiron abuzimin.
Dhe shumica e njerëzve në marrëdhënie abuzive me shumë gjasë nuk kanë asnjë ide për faktorët psikologjikë që mund të qëndrojnë në themel të sjelljes së tyre në dukje të habitshme.
Por mund të ndodhë që dëshira për mirësi nga një person mizor është më intensive sesa dëshira nga dikush që vazhdimisht na vlerëson pozitivisht dhe na trajton me dinjitet.
Dhe kulmi që vjen nga marrja e atyre copëzave të rralla të mirësisë në një sfond mizorie, është diçka që ata prej nesh në marrëdhënie të shëndetshme mund të mos e kuptojnë kurrë. Diçka për t’u marrë parasysh të paktën.
Marrëdhëniet abuzive janë komplekse dhe shpesh të vështira për t’u kuptuar nga jashtë.
Arsye pse një person i abuzuar mund të qëndrojë me abuzuesin e tij, janë:
- Mosbesim se ata mund t’i shpëtojnë abuzuesit. Ata mund të kenë frikë nga dëmtimi fizik ose hakmarrja.
- Besimi se abuzimi është faji i tyre. Ndoshta sepse u është thënë vazhdimisht nga abuzuesi, si në “Ti më bëre ta bëj atë!” ose “Tani shiko se çfarë më detyrove të bëj!”
- Varësia financiare. Personi mund të ndiejë, pjesërisht ndoshta për shkak të vetëvlerësimit të ulët, se nuk janë në gjendje të mbështesin veten. Nëse ata kanë fëmijë me dhunuesin, ata ndihen akoma më të paaftë për të ndarë familjen.
- Dhe mund të ketë edhe një varësi psikologjike të deformuar.
Njerëzit që e gjejnë veten në marrëdhënie të tilla mund të përballen me sfida të shumta kur vjen puna për t’u larguar. Është thelbësore të hidhet dritë mbi këtë çështje dhe të eksplorohen arsyet pse viktimat mund të zgjedhin të qëndrojnë.
Kuptimi i këtyre arsyeve mund të na ndihmojë të ofrojmë mbështetje dhe burime më të mira për ata që kanë nevojë.
