Energjia – Si të ndihmoni veten nëse nuk keni energji?

Energjia sipas psikologjisë është një funksionim mendor i pavetëdijshëm midis biologjisë dhe vetëdijes.

Si të ndihmoni veten nëse nuk keni energji?

1. Çfarë është energjia?
2. Dieta
3. Gjumi i plotë
4. Ujë
5. Rutinë ushtrimesh
6. Vetë kujdes
7. Angazhim social
8. Komunikimi i emocioneve

1. Çfarë është energjia?

Ajo që ne e quajmë “energji” është në fakt një molekulë e quajtur adenozinë trifosfat (ATP), e prodhuar nga struktura të vogla qelizore të quajtura mitokondri.

Detyra e ATP-së është të ruajë energjinë dhe më pas ta shpërndajë atë energji tek qelizat në pjesë të tjera të trupit. Megjithatë, ndërsa rriteni, trupi juaj ka më pak mitokondri. 

“Nëse ndjeni në mënyrë koronike se nuk keni energji të mjaftueshme, mund të jetë për shkak se trupi juaj ka probleme me prodhimin e mjaftueshëm të ATP, kështu mund të mos t’u sigurojë qelizave energji të mjaftueshme”, thotë Dr. Anthony Komaroff, profesor i mjekësisë në Shkollën Mjekësore të Harvardit. 

Ju mund të mos jeni në gjendje të kapërceni të gjitha aspektet e humbjes së energjisë në lidhje me moshën, por ka mënyra për të ndihmuar trupin tuaj të prodhojë më shumë ATP dhe të rimbushë nivelet e pakësuara të energjisë.

Strategjitë më të zakonshme sillen rreth tre koncepteve bazë: dietë, stërvitje dhe gjumë.

2. Dieta

Rriteni ATP-në tuaj me acide yndyrore dhe proteina nga mishi pa yndyrë si pula dhe gjeldeti, peshku yndyror si salmoni dhe toni dhe arrat. 

Ndërsa ngrënia e sasive të mëdha mund të ushqejë trupin tuaj më shumë material për ATP, ajo gjithashtu rrit rrezikun për shtim në peshë, gjë që mund të ulë nivelet e energjisë. 

“Kilet e tepërta do të thotë se trupi juaj duhet të punojë më shumë për të lëvizur, kështu që ju përdorni më shumë ATP,” thotë Dr. Komaroff. 

Kur mungesa e energjisë është një problem, është më mirë të hani vakte dhe ushqime të vogla çdo disa orë sesa tre vakte të mëdha në ditë, sipas Dr. Komaroff.

“Truri juaj ka shumë pak rezerva të veta të energjisë dhe ka nevojë për një furnizim të qëndrueshëm të lëndëve ushqyese,” thotë ai. Gjithashtu, vaktet e mëdha shkaktojnë rritjen e niveleve të insulinës, e cila më pas ul sheqerin në gjak me shpejtësi, duke shkaktuar ndjesinë e lodhjes.”

3. Gjumi i plotë

Hulumtimet sugjerojnë se gjumi i shëndetshëm mund të rrisë nivelet e ATP. Përpiquni të normalizoni modelet e gjumit – sa më shumë që të jetë e mundur. 

Trupi ynë fizik nuk mund të ndahet nga psikika dhe emocionet. Dhe, para së gjithash, duhet të kujdeseni për nevojat tuaja bazë.

4. Ujë

Pini mjaftueshëm ujë. 

Nëse trupi juaj ka mungesë të lëngjeve, një nga shenjat e para është ndjenja e lodhjes. Megjithëse nevojat individuale ndryshojnë, Instituti i Mjekësisë rekomandon që burrat duhet të synojnë për rreth (3.7 litra) lëngje në ditë dhe gratë rreth (2.7 litra). 

Përveç ujit dhe pijeve si kafeja/çaji, lëngjet mund t’i merrni edhe nga frutat dhe perimet me peshë të lëngshme që janë deri në 90% ujë, si tranguj, kunguj të njomë, luleshtrydhe, agrume dhe pjepër.

5. Rutinë ushtrimesh

Ushtrimi mund të rrisë nivelet e energjisë, pasi rrit d.p.d neurotransmetuesit që nxisin energjinë në tru, të tilla si dopamina, norepinefrina dhe serotonina, kjo është arsyeja pse ndiheni kaq mirë pas një stërvitje. 

Ushtrimi gjithashtu i bën muskujt më të fortë dhe më efikas, kështu që ata kanë nevojë për më pak energji, dhe për këtë arsye ruajnë ATP. Nuk ka shumë rëndësi se çfarë lloj ushtrimi bëni, por qëndrueshmëria është thelbësore. 

Disa kërkime kanë sugjeruar se vetëm 20 minuta aktivitet aerobik me nivele të ulëta deri në mesatare, tre ditë në javë, mund të ndihmojnë njerëzit të ndihen më energjikë.

6. Vetë kujdes

Gjeni një mundësi për t’u kujdesur për trupin tuaj: 

• Streching (tërheqje e muskujve);
• Vetë-masazh;
• Shtrëngim i butë i krahëve, këmbëve dhe shpatullave, kjo kthen ndjeshmërinë dhe ju bën të vetëdijshëm për trupin tuaj.

Bëni banjë të këmbëve. 

Ulini këmbët në 2 vaska në mënyrë alternative – njëra me ujë të ngrohtë dhe tjetra me të ftohtë për disa minuta. Më pas i vendosni të dyja këmbët në ujë të ngrohtë për 5 minuta të tjera.

7. Angazhim social

Angazhoni rrjetin tuaj të mbështetjes sociale. Këta janë njerëzit që janë “në anën tuaj.

Kërkoni ndihmë kur ju nevojitet, flisni me njerëzit që doni dhe gjeni kohë për t’u lidhur me miqtë tuaj. Kjo do t’ju japë forcë.

8. Komunikimi i emocioneve

Përpiquni të çlironi emocionet e bllokuara që konsumojnë burimet tuaja duke pikturuar. Përdorni bojëra, stilolaps ose laps të thjeshtë. Vizatoni atë që ju shqetëson. Digjni ose grisni vizatimin që rezulton.

Të njëjtën gjë mund ta bëni dhe duke shkruar atë që ju shqetëson.

Konkluzion

Rreth një muaj më parë, paniku, shoku, frika, ankthi dhe çorientimi ishin temat kryesore të konsultimeve. Tani apatia ka dalë në pah.

Apatia është gjithashtu një lloj reagimi ndaj stresit – një përgjigje ndaj ankthit dhe tensionit të zgjatur, dërrmues. 

Trupi nuk mund të jetë vazhdimisht i tensionuar. Herët a vonë, nëse situata mbetet stresuese, ajo kalon në gjendjen e letargjisë dhe indiferencës, një mungesë e plotë energjie dhe motivimi, rraskapitje.

Mes këshillave më lart më e rëndësishmja: Mos kërkoni shumë nga vetja kur jeni të lodhur.  Gjendja e “pa energji” sinjalizon se trupi juaj ka nevojë për pushim dhe vëmendje nga ju. 

Bëhuni një mik i kujdesshëm për veten tuaj dhe apatia do të fillojë të humbasë terren.