Test psikologjik – Çdo gjë rreth tyre

Një test psikologjik përdoret në kontekstin terapeutik për vlerësim psikologjik. Përmes një testi psikologjik mund të kuptojmë funksionimin dhe sjelljen e një individi për të arritur në një diagnozë dhe më pas në një trajtim.

Çfarë do të trajtohet në këtë artikull:

1. Çfarë është një test psikologjik?
2. Çfarë mat një test psikologjik?
3. Përdorimi i testeve psikologjike
4. Llojet e testeve psikologjike
5. Interpretimi i testeve psikologjike
6. Çfarë është vlerësimi psikologjik?

1. Çfarë është një test psikologjik?

Një test psikologjik është krijuar për të matur konstrukte të pa vëzhguara, të njohura apo të fshehta të një personi.

Testet psikologjike mund të përfshijnë një seri detyrash ose problemesh që personi duhet të zgjidhë ose zgjedhë.

Këto teste bazohen në teori psikologjike të testuara shkencërisht.

Formati i një testi mund të përfshijë aktivitete të tilla si:

• Zgjidhja e enigmës;
• Vizatimi;
• Zgjidhja e problemeve logjike;
• Lojërat e kujtesës;
• Teste projektive;

Në rastet e testeve projektive, përgjigjet e subjektit analizohen përmes interpretimit psikologjik dhe algoritmeve më kompleksë sesa teknikave jo-projektive të përmendura më sipër. 

Për shembull, testi Rorschach, i njohur gjerësisht si testi i bojës mund të sigurojë depërtim mbi personalitetin dhe funksionimin emocional të personit.

Testet psikologjike mund të përfshijnë gjithashtu vëzhgimin e ndërveprimeve dhe sjelljes së dikujt. 

Bazuar në rezultatin e testit, do të nxirret një përfundim rreth aftësive dhe potencialit të qenësishëm të individit.

2. Çfarë mat një test psikologjik?

Testimi psikologjik përfshin një numër fushash të ndryshme:

Vlerësimi i shëndetit mendor

Një vlerësim i shëndetit mendor përfshin informacion në lidhje me:

• Historinë mjekësore të një personi;
• Historinë e tij familjare;
• Statusin aktual të shëndetit mendor. 

Vlerësimi ndihmon:

• Për të identifikuar nëse ka ndonjë çështje të shëndetit mendor të pranishëm;
• Për të përcaktuar një diagnozë;
• Për të planifikuar trajtim në përputhje me rrethanat;

Një psikolog ose psikiatër ka të ngjarë të fillojë një takim me një vlerësim të shëndetit mendor, i cili do t’u mundësojë atyre të diagnostikojnë dhe t’ju trajtojnë saktë ju.

Vlerësime të sjelljes adaptive

Kjo mat:

• Aftësitë sociale;
• Aftësitë prakike;
• Aftësinë për të funksionuar çdo ditë në shtëpi, shkollë ose punë; 

Zakonisht kryhen së bashku me teste njohëse.

Për shembull, mund të përdoret për të vlerësuar aftësinë e një fëmije për të funksionuar në aktivitete shoqërore me nxënës të tjerë në shkollë.

Testimi i aftësisë

Një test i aftësisë mat aftësinë e një personi për të kryer lloje të ndryshme të detyrave. Kjo është bërë për të përcaktuar fushat në të cilat aftësitë e tyre janë më të forta. 

Disa njerëz mund të jenë më të mirë me detyra sasiore që kërkojnë matematikë dhe aftësi logjike të arsyetimit, disa në gjuhë dhe disa në të menduarit krijues.

Këto teste përdoren nga terapistët e karrierës për të matur:

• Aftësitë;
• Për të kuptuar llojin e profesioneve që u përshtaten;
• Rolet e punës për të cilat mund të jetë i përshtatshëm një person;
• Për të drejtuar njerëzit drejt arsimit të lartë në fusha ku ata demonstrojnë aftësi të larta;

Testimi njohës

Një test njohës mat:

• Aftësitë njohëse të një personi;
• Aftësinë problem-zgjidhëse;
• Arsyetimin;
• Falorin;
• Të kuptuarit;
• Kujtesën;

Ato njihen më shpesh si teste inteligjence ose IQ dhe përdoren në fushën e arsimit për të identifikuar pikat e forta dhe potencialin e një personi.

Për shembull, një fëmije mund t’i jepet një test njohës për të matur aftësinë e tij në lëndë të ndryshme. Kjo u lejon arsimtarëve të ndihmojnë fëmijën të punojë në lëndët ku kanë probleme.

Test arsimor / arritjeje

Testimi arsimor kryhet për të: 

• Provuar se sa një individ ka përparuar në mësimin e një lënde specifike – si matematika, leximi, etj.
• Për të identifikuar çdo vështirësi që ata mund të kenë pasur në to.

Testet e arritjeve janë provimet që bëjnë studentët në shkolla dhe kolegje.

Testimi mjeko-ligjor

Testimi kriminalistik përdoret në fushën ligjore, për të përcaktuar nëse një i dyshuar është i aftë të kryejë krimin për të cilin është akuzuar. 

Përmban:

• Teste njohëse;
• Teste të personalitetit;
• Neuropsikologjike;

Testimi neuropsikologjik

Testet neuropsikologjike analizojnë se si funksionon truri i një individi, në mënyrë që të identifikojë çdo problem në funksionimin e tij.

Për shembull, një person me një dëmtim në kokë mund të duhet t’i nënshtrohet testeve neuropsikologjike për të kontrolluar aftësinë e trurit të tij për të mbajtur informacionin.

Vlerësimi i personalitetit

Një test personaliteti përqendrohet në tiparet e personalitetit të një individi. 

Ndihmon në vlerësimin nëse një person është:

• Më introvert apo ekstrovert;
• Më i kujdesshëm ose spontan;
• Si ata mund të reagojnë ose t’i përgjigjen situatave të ndryshme të jetës;
• Çrregullimet e personalitetit etj.

3. Përdorimi i testeve psikologjike

Testet psikologjike përdoren kryesisht për të analizuar aftësitë mendore dhe atributet e një individi, duke përfshirë personalitetin, arritjet, aftësinë dhe funksionimin neurologjik. 

Këtu janë përdorimet kryesore dhe më të rëndësishme të një testi psikologjik:

• Zbulimi i sjelljes specifike;
• Diagnoza psikologjike;
• Mjete vlerësuese në arritjet akademike;
• Vlerësim të kandidatëve për punë;
• Dallime individuale;
• Kërkime;
• Vlerësim i vetëdijes dhe të kuptuarit;
• Testet e Vlerësimit të Psikometrisë / Karrierës;
• Zhvillimi Organizativ;

4. Llojet e testeve psikologjike

Këtu janë nëntë llojet kryesore të testeve psikologjike:

• Testet e personalitetit;
• Testet e arritjeve;
• Testet e qëndrimit;
• Testet e aftësisë;
• Testet e Inteligjencës emocionale;
• Testet e Inteligjencës;
• Testet neuropsikologjike;
• Testet projektive;
• Testet e vëzhgimit (të drejtpërdrejta);

Testimi Psikologjik përdoret kryesisht për diagnostikimin psikologjik, shqyrtimin e kandidatëve për punë, arritjet akademike, identifikimin e sjelljeve të caktuara, qëllime kërkimore, etj. 

Klasifikimi i testeve psikologjike mund të jetë sipas natyrës ose funksioneve të tyre. 

5. Interpretimi i testeve psikologjike

Testet psikologjike nuk kanë për qëllim të interpretohen pa kontekstin e personit që testohet si:

• Ambienti i tij;
• Statusi socio-ekonomik;
• Shëndeti fizik. 

Ndërsa testet përdorin vërtet shkallë të vërtetuara shkencërisht, përdorimi i rezultateve të tij si kriter i pavarur mund të çojë në keqinterpretim. Është e rëndësishme të theksohet se shumë prej testeve psikologjike të përmendura në këtë artikikull, janë lehtësisht të disponueshme në internet. 

Megjithatë, bërja e tyre pa u konsultuar me një profesionist të shëndetit mendor nuk mund të çojë në marrjen e një analize aktuale të personalitetit, aftësisë ose sjelljes tuaj. 

Kjo nga ana tjetër, do të thotë të mos merrni ndihmën që ju nevojitet.

6. Çfarë është vlerësimi psikologjik?

Vlerësimi psikologjik është një seri testesh të kryera nga një psikolog, për të mbledhur informacione në lidhje me mënyrën se si njerëzit:

• Mendojnë;
• Ndihen;
• Sillen;
• Reagojnë;

Rezultatet e një testi psikologjik përdoren për të zhvilluar një raport të aftësive dhe sjelljes së personit, i njohur si një raport psikologjik. Më pas përdoret si bazë për të bërë rekomandime për trajtimin e individit.

Procedurat e përdorura për të krijuar një vlerësim

• Intervistat;
• Vëzhgimi;
• Vlerësimi me shkrim;
• Konsultim me profesionistë të tjerë të shëndetit mendor;
• Teste psikologjike të standartizuara;

Konkluzion

Psikologët dhe psikiatrit kryejnë teste për të kuptuar funksionimin dhe sjelljen e një individi për të arritur në një diagnozë të një çështje të shëndetit mendor dhe trajtimin përkatës.

Testet psikologjike administrohen nga vlerësues të trajnuar. Përgjigjet e një personi vlerësohen në përputhje me udhëzimet e përshkruara me kujdes. 

Shkenca që qëndron pas testimit psikologjik është psikometria.

Një test psikologjik përdoret për të matur aftësi të ndryshme të një individi, të tilla si:

• Aftësi në një fushë të caktuar;
• Funksionet njohëse si kujtesa, njohja hapësinore etj;
• Tipare të personalitetit etj,.

Shumë lloje të testeve psikologjike i ndihmojnë njerëzit të kuptojnë dinamikat e ndryshme të qenies njerëzore. Na ndihmon të kuptojmë pse dikush është i mirë me diçka, ndërsa tjetri është i mirë me një tjetër. 

Sidoqoftë, njerëzit janë qenie komplekse të cilat nuk mund të përkufizohen dhe klasifikohen nën degë të caktuara.  Natyra subjektive e njerëzve dhe ndryshimet individuale shpesh kanë ngritur kritika në testimin psikologjik.