Ankthi në shtatzani – Shkaqet dhe trajtimet

Ankthi në shtatzani vjen bashkë me shumë emocione për shumicën e nënave dhe prindërve të ardhshëm. Të gjitha llojet e ndryshimeve si mendërisht dhe fizikisht për gruan që mban fëmijën sjellin një mori simptomash të ankthit.

Ndonjëherë, i gjithë ky ndryshim mund të jetë shumë për nënat e reja dhe madje edhe babain. Është mirë të jesh i vetëdijshëm për atë që ke në mendje. Ajo se çfarë po ndodh me trupin tënd dhe cilat hapa mund të duhen të ndërmarrësh për ta mbajtur veten të shëndetshëm ndërsa sjell një jetë të re në botë.

 Më poshtë do të diskutohen këto çështje:

1. Ankthi në shtatzani
2. Shenjat e ankthit në shtatzani
3. Shkaqet e ankthit në shtatzani
4. Trajtimi i ankthit në shtatzani

1. Ankthi në shtatzani

Ndjenja e ankthit në shtatzani nuk është e pazakontë. Ka kaq shumë faktorë sa që ankthi është një reagim krejtësisht normal ndaj të gjitha ndryshimeve të jetës, ndryshimeve trupore, madje edhe niveleve të hormoneve (hormoneve femerore). 

Disa nëna që tashmë përjetojnë ankth, ose luftojnë me kushte të tjera të shëndetit mendor, ose kanë përgjigje të ndryshme fizike dhe emocionale ndaj shtatzënisë. Disa ndihen më të qeta dhe të tjerat vërejnë rritje në nivelet e tyre të ankthit dhe çështjeve të tjera. 

Çdo grua është e ndryshme, secili trup është i ndryshëm, madje çdo shtatzëni që ka një grua mund dhe do të ndryshojë në efektet dhe simptomat e saj.

Mjekët përgjithësisht gjatë takimeve të para kontrollojnë çdo simptomë në lidhje me shëndetin mendor të një nëne në pritje.

Është e rëndësishme të adresoni të gjitha shqetësimet me një profesionist për të siguruar kujdesin dhe zgjidhjen më të mirë të mundshme të simptomave.

2. Shenjat e ankthit në shtatzani

Shenjat e mundshme të ankthit gjatë shtatzanisë janë si më poshtë: 

• Humbje e oreksit;
• Vështirësi në gjumë (pagjumësia);
• Nervozizëm;
• Tension i muskujve (kërcitje dhëmbësh, dhimbje qafe dhe shpatullash, dhimbje koke, shpine, dridhje muskujsh);
• Vështirësi në përqendrim;
• Harresa;
• Mendime shqetësuese;
• Një ndjenjë ankthi e pakontrolluar;
• Shqetësimi i tepruar për gjërat, veçanërisht për shëndetin ose fëmijën tuaj;
• E keni të vështirë ose të pamundur të relaksoheni;
• Ndjeheni të shqetësuar dhe të vështirë për të qëndruar pa lëvizur;
• Ndjeheni e irrituar dhe e shqetësuar;
• Ndjenja e frikës ose mendimi se do të ndodhin gjëra të këqija
• Probleme me frymëmarrjen etj.

3. Shkaqet e ankthit në shtatzani

Ankthi është shumë i zakonshëm gjatë shtatzënisë dhe ndonjëherë edhe më i zakonshëm se depresioni. 

Faktorët ose shkaqet që mund të rrisin shanset për të përjetuar ankth të lartë gjatë shtatzënisë përfshijnë:

• Historia e kaluar e ankthit dhe / ose depresionit;
• Perfeksionizëm (duke besuar se nuk duhet të bëni ndonjë gabim dhe të bëni gjithçka ashtu si duhet);
• Histori të abortit/(ve);
• Shtatzëni me rrezik të lartë;
• Stresues të zakonshëm të jetës (të tilla si probleme martesore ose financiare);
• Ndryshimet fizike;
• Mënyra e lindjes (frika nga procesi i lindjes) etj.

Shtatzania e hershme 

Të jesh shtatzënë dhe në ankth në të njëjtën kohë nuk është një kombinim i pazakontë.

Shtatzënia e hershme është emocionuese për shumë nëna të reja, por vjen me një sasi ekstreme frike për ata që:

• Kanë përjetuar dështim të mëparshëm;
• Kanë probleme shëndetësore gjenetike ose fizike që do t’i vinte ata në rrezik për të humbur një fëmijë herët;

Abortet kryesisht ndodhin brenda tremujorit të parë dhe shumë gra kanë qenë shtatzënë pa e ditur.

Disa nëna reagojnë shumë fort ndaj humbjes dhe do të përjetojnë:

• Depresion të rëndë,
• Ankth;
• Simptoma post-traumatike (veçanërisht në rastet e humbjeve të përsëritura).

Tremujori i parë është një kohë kur rreziku i dështimit është më i larti. Gjithashtu një periudhë e zakonshme shqetësimi për nënat që nuk prisnin të lindnin dhe e marrin vesh më vonë.

Ato shqetësohen se veprimet e tyre ndërsa nuk dinin për shtatzaninë mund të ndikojnë negativisht tek fëmija i tyre i palindur. 

Gratë që pinë alkol ose pinë duhan mund të përjetojnë ankth në shtatzani me dyshimin se kanë dëmtuar fëmijën e tyre në zhvillim thjesht sepse nuk e dinin.

Sidoqoftë, shumica e veprimeve gjatë kësaj periudhe nuk kanë një efekt të përhershëm. Eshtë e rëndësishme që zakonet e pashëndetshme të mos vazhdojnë edhe më vonë gjatë shtatzënisë, kështu që një pjesë e madhe e ankthit është e arsyeshme, por nuk duhet të jetë aq shqetësuese.

Me shtatzënitë e papritura, javët e para mund të jenë tepër stresuese pasi nëna duhet të kuptojë planet e saj për të ardhmen në lidhje me:

• Financat;
• Familjen;
• Puna;
• Nënat e vetme;
• Ndryshimet në stil jete;
• Ndryshimet fizike etj.

Për fat të mirë, ekzistojnë shumë forma ndihme që ndihmojnë nënat në marrjen e kujdesit dhe mbështetjes që u nevojitet. 

Shtatzënia e mesme dhe e vonë

Sapo një nënë të arrijë në tremujorin e dytë rreziku i një aborti zvogëlohet.

Megjithatë bëhen kontrrolle për të përjashtuar çdo anomali ose gjendje shëndetësore të fetusit si:

• Testimi gjenetik;
• Analizat e gjakut;

Pasi të jenë bërë këto teste dhe të kthehen pa shenja të ndonjë problemi, lajmi pozitiv lehtëson një sasi të madhe stresi dhe ankthi nga nëna dhe familja.

Në skenarin më të keq, mund të ketë edhe shqetësime shëndetësore që mund të kërkojnë përfundimin mjekësor të fëmijës së palindur ose konfirmimin për të pritur një lindje të vdekur. 

Kjo mund të jetë tepër traumatike dhe të çojë në depresion të rëndë dhe simptoma të tjera tek nëna, si dhe tek prindi tjetër dhe anëtarët e familjes.

Tremujori i tretë

Në këtë fazë, zakonisht trupi i një nëne shtyhet në kufijtë maksimal dhe thjesht dëshiron që fëmija të lindë.

Burimet e ankthit në këtë fazë janë:

• Lodhja;
• Goditjet e fëmijës në bark;
• Privimi i gjumit nga shqetësimet fiziologjike, parehati etj.
• Kontraktimet e lindjes;
• Dhimbjet fizike;
• Vetë procesi i lindjes – frika;

Ka shumë informacione në internet, në dispozicion për të ndihmuar një nënë të kuptojë procesin e lindjes, çfarë të presë dhe si të përgatitet më mirë vetë.

Nuk është një proces i lehtë, por është bërë miliona herë, kështu që rrallë ka ndonjë arsye për t’u stresuar përveç nëse ka pasur komplikime të diagnostikuara me nënën ose foshnjën para kohe. 

Por për shumicën e nënave në këtë kohë, mjekët do të jenë të vendosur në lidhje me sigurimin e një përvoje të sigurt.

4. Trajtimi i ankthit në shtatzani

Medikamentet

Një veprim i shpejtë ndihme për shumë nëna me depresion dhe ankth gjatë shtatëzënësisë janë anti-depresivët specifik për nënat shtatzënë që merren vetëm me rekomandim nga mjeku.

Ka mjaft të disponueshme që janë përdorur për vite me radhë dhe kanë treguar rrezik të ulët të mundshëm të efekteve anësore ose defekteve. Por, asnjë ilaç nuk është 100% i garantuar që të mos ketë një reagim të pazakontë tek trupi i një nëne në pritje.

Meditimi 

Disa mekanizma përballimi jo-mjekësorë do të ishin meditimi ose puna me vëmendjen.

Të dyja këto do ta ndihmojnë nënën të përdorë mjete natyrore për t’u çlodhur, qetësuar mendjen dhe trupin e saj, si dhe për të trajtuar stresin dukshëm më mirë. Për ankthet mendore të shoqëruara me shqetësimet fizike, meditimi është një mundësi ideale.

Masazhe 

Në mënyrë të ngjashme, gjetja e një profesionisti që siguron masazh para lindjes është një nga idetë më të mira për një nënë në pritje. 

Dikush i specializuar në masazhin para lindjes di saktësisht se ku të lehtësojë tensionin në mënyrë të sigurt. Profesionisti mund të sigurojë lehtësim të ndjeshëm të dhimbjes dhe relaksim për nënën, pa shkaktuar ndonjë komplikim. 

Ky është një qetësues i stresit, tepër i shëndetshëm për nënën dhe foshnjën duke zvogëluar dhimbjen, duke inkurajuar qarkullimin e mirë të gjakut në të gjithë trupin dhe duke lehtësuar ankthin.

Ushtrimet fizike 

Ushtrimi, nëse është e mundur, është gjithashtu një formë e mirë e relaksimit dhe përgatitjes së trupit për procesin e lindjes.

Jo të gjitha nënat do të jenë të afta fizikisht për shumë aktivitete, por edhe një shëtitje e shkurtër tridhjetë minutëshe disa herë në javë mund të shkaktojë një përmirësim të dukshëm si në simptomat fizike ashtu edhe në ato mendore. 

Këshillohet gjithmonë të shmangni çdo ngritje të rëndë gjatë shtatzënisë, kështu që përgjithësisht, një formë e lehtë e kardio është ushtrimi i preferuar për nënat në pritje.

Psikoterapi

Kërkimi i ndihmës së një profesionist i shëndetit mendor është gjithashtu një mekanizëm ideal përballimi.

Duke investuar në një profesionist që mund t’ju ndihmojë t’ju drejtojë përmes procesit të përballimit dhe shërimit është e nevojshme nëse shikoni rëndesa psiko emocionale të paperballueshme.

Gjithashtu, krijoni një marrëdhënie të mirë me veten dhe keni një kuptim të plotë nga ndërgjegjësimi që arrini gjatë terapisë.

Prandaj lejoni ata që t’ju trajtojnë pasi gjendjet shpirtërore dhe sjelljet tuaja luhaten nga të gjitha ndryshimet trupore dhe hormonale të shtatzënisë.

Të kesh ndihmë profesionale është një nga opsionet më të mira për identifikimin, zvogëlimin e simptomave dhe shkaktarëve të tyre.

Kjo ndihmë është e rëndësishme si gjatë shtatzënisë ashtu edhe në jetën e përditshme të dikujt pas shtatzënisë.

Takimet me grupe

Shumë e thjesht dhe si një ide e mirë në përgjithësi është  ndjekja e klasave para lindjes.

Është një mënyrë e shkëlqyeshme për të edukuar veten në çdo aspekt:

• Të zhvillimit të fetusit;
• Procesin e lindjes;
• Procesin e shërimit;
• Ushqyerjen me gji;
• Mëmësinë dhe çfarë të presim nga fëmijët në rritje në vitet e tyre të para. 

Të jesh i armatosur me të gjitha informacionet që ju nevojiten është një mënyrë e mençur për të lehtësuar stresin duke ju ndihmuar të dini se çfarë të prisni. 

Joga

Një tjetër qetësues i mirë i stresit për ata që ende janë në gjendje të lëvizin disi trupat e tyre është joga para lindjes.

Kjo relakson trupin dhe jo vetëm që siguron një shtim të endorfinës dhe lehtëson çdo ngurtësi ose shqetësim, por gjithashtu ndihmon në përgatitjen e trupit për lindjen.  Shumë vende ofrojnë klasa të yogës para lindjes.

Gjithashtu ka shumë video dhe mësime në internet për ata që e njohin praktikën dhe thjesht kërkojnë modifikimet e duhura për të bërë ndërsa presin.

Teknikat e frymëmarrjes

Më në fund, një nga mënyrat më të mira për të përballuar frikën e punës dhe lindjes, si dhe vetë procesin, janë teknikat e frymëmarrjes.

Këto mësohen zakonisht në klasat e disponueshme për këtë, atë të jogës, meditimit ose gjatë psikoterapive.

Kjo lejon që një nënë të përqendrohet në frymëmarrjen e saj, duke qetësuar veten dhe gjithashtu furnizon trurin dhe trupin me më shumë oksigjen.

Hiperventilimi nga paniku mbi tërë kalvarin e lindjes nuk është shumë i këshilluar dhe potencialisht i rrezikshëm.

Konkluzion

Ankthi në shtatzani është shumë i zakonshëm. Shtatzënia është një kohë me emocione dhe ankthi është vetëm një nga shumë ndjenjat që përjetojnë gratë shtatzëna.

Një sasi e moderuar e frikës dhe shqetësimeve të reja është normale dhe pritet gjatë kësaj kohe të ndryshimit.

Nëse po përjetoni mjaft ankth, mund të jetë e dobishme që së pari të mësoni më shumë për atë se çfarë është ankthi dhe se si mund të shfaqet gjatë shtatëzënësisë.

Kur shikoni se nuk po ia dilni dhe ankthi sa vjen e rëndohet, kërkoni trajtim profesional dhe ato alternative për të ndihmuar veten dhe bebin tuaj.