Ankth  ·  Adoleshent  ·  Të rritur

Agorafobia – Simptomat, shkaqet dhe trajtimet

Agorafobia është një lloj çrregullimi ankthi që shkakton frikë ekstreme, duke e bërë dikë të shmang vende dhe situata që mendon se do bllokohet dhe nuk do merr dot ndihmë.

Lexo më shumë për:

  1. Çfarë është agorafobia?
  2. Cilat janë simptomat e agorafobisë?
  3. Çfarë e shkakton agorafobinë?
  4. Si diagnostikohet agorafobia?
  5. Si trajtohet agorafobia?

1. Çfarë është agorafobia?

Çfarë është agorafobia?

Agorafobia është një çrregullim ankthi që shkakton një frikë të fortë nga disa vende/situata që i bëjnë të ndihen të paaftë për të shpëtuar ose për të marrë ndihmë. 

Për shkak të frikës dhe ankthit, njerëzit me agorafobi shpesh shmangin vende të hapura ose të mbyllura dhe të populluara si:

  • Transportin publik;
  • Qendrat tregtare;
  • Aeroportet;
  • Kinemat;
  • Turmat;
  • Festat etj.;

2. Cilat janë simptomat e agorafobisë?

Cilat janë simptomat e agorafobisë?

Shenjat e agorafobisë janë të ngjashme me një atak paniku. 

Ju mund të përjetoni simptomat e mëposhtme kur jeni në situata ose hapësira që shkaktojnë frikë:

  • Dhimbje në gjoks ose rrahje të shpejtë të zemrës.
  • Frikë.
  • Hiperventilim ose probleme me frymëmarrjen.
  • Marramendje.
  • Të dridhura ose skuqje të papritura (fytyrë e kuqe, e nxehtë).
  • Djersitje e tepruar (hiperhidroza).
  • Shqetësimë në shtomak (ankth në stomak).

3. Çfarë e shkakton agorafobinë?

Çfarë e shkakton agorafobinë?

Mjekët, studiuesit apo psikologët nuk janë të sigurt se çfarë e shkakton agorafobinë. 

Megjiothatë faktorët e rrezikut për zhvillimin e agorafobisë përfshijnë:

  • Duke pasur atake paniku të vazhdueshme.
  • Reagimi ndaj atakeve të panikut vjen me frikë të  tepërt.
  • Duke pasur fobi të tjera.
  • Përjetimi i ngjarjeve stresuese të jetës, të tilla si vdekja e një të dashur, dhuna ose abuzimi, veçanërisht gjatë fëmijërisë.
  • Ndjeshmëri e lartë ndaj ankthit ose të paturit e çrregullimeve të tjera ankthi.
  • Të paturit e nje të afërm me agorafobi.

4. Si diagnostikohet agorafobia?

Si diagnostikohet agorafobia?

Nëse mendoni se keni agorafobi dhe ankthi po ndërhyn në jetën tuaj të përditshme, duhet të flisni me një mjek ose psikolog. 

Nëse keni frikë të vizitoni një zyrë mjekësore, mund të jeni në gjendje të shprehni shqetësimin tuaj këtu për t’u njohur me format e trajtimit.

Një mjek/psikolog mund të diagnostikojë agorafobinë bazuar në simptomat tuaja, sa shpesh ndodhin dhe sa të rënda janë. Është e rëndësishme të jeni të hapur dhe të sinqertë. 

Për të pasur një diagnozë të agorafobisë (DSM-5), një person duhet të ndjejë frikë ose panik ekstrem në të paktën dy nga situatat e mëposhtme:

  • Përdorimi i transportit publik.
  • Duke qenë në një hapësirë të hapur.
  • Të jesh në një hapësirë të mbyllur, si kinema, sallë klase ose dyqan i vogël.
  • Qëndrimi në një rresht ose qëndrimi në një turmë.
  • Duke qenë vetëm jashtë shtëpisë së tyre.

5. Si trajtohet agorafobia?

Si trajtohet agorafobia?

Trajtimi i agorafobisë zakonisht përfshin një kombinim të metodave të trajtimit:

Psikoterapi

Një psikolog terapist mund t’ju ndihmojë:

  • të përballoni frikën tuaj, 
  • të dalloni mendimet që ju shkaktojnë ankth
  • të mësoni mënyra për të reaguar në mënyrë më produktive.

Përmes teknikave të relaksimit dhe desensibilizimit, psikologu mund t’ju bëjë të imagjinoni një situatë të frikshme dhe si të menaxhoni emocionet. Përfundimisht, do të jeni në gjendje të merrni pjesë në aktivitete që prodhojnë ankth dhe do të dini se si t’i menaxhoni emocionet tuaja. 

Me kalimin e kohës, terapia mund ta trajnojë trurin tuaj të mendojë dhe të përgjigjet ndryshe.

Medikamentet

Nga ana tjetër mjeku  mund të sugjerojë medikamente që trajtojnë çrregullimet e ankthit.

Ndryshimet e stilit të jetesës

Ndryshimet e mëposhtme të stilit të jetesës mund t’ju ndihmojnë gjithashtu të menaxhoni agorafobinë:

Konkluzion

Agorafobia mund t’ju bëjë të ndjeni frikë dhe stres ekstrem, gjë që mund t’ju bëjë të shmangni situatat. Por me trajtim, ju mund të menaxhoni simptomat dhe të bëni një jetë të qetë.

Nëse agorafobia ose ndonjë çrregullim ankthi ndikon në mënyrën se si jetoni jetën tuaj, bisedoni me një psikolog. 

Një bisedë e hapur dhe e sinqertë mund të çojë në ndihmën që ju nevojitet.